Mediacja jest to poufny i dobrowolny proces, w którym w obecności mediatora (osoby niezaangażowanej w konflikt), ludzie poszukują najlepszych dla siebie możliwości rozwiązania kwestii spornych. Mediacja pozwala jej uczestnikom w bezpiecznych warunkach określić co jest przedmiotem sporu, zmniejszyć trudności w komunikacji, opracować propozycje rozwiązań i (jeśli jest taka wola stron) zawrzeć wzajemnie satysfakcjonujące porozumienie. Dzięki temu uczestnicy mają szanse zmniejszyć swoje koszty psychiczne, czasowe i finansowe. Tak więc rola mediatora polega na towarzyszeniu stronom w samodzielnym procesie szukania kompromisu czy negocjowania kwestii, które są dla nich ważne.
Jakie są zasady mediacji?
Wyróżnia się następujące zasady mediacji:
1) Dobrowolność – strony dobrowolnie wyrażają zgodę na udział w postępowaniu mediacyjnym. Zgoda ta może być cofnięta na każdym etapie trwania mediacji przez każdą ze stron. Wobec uczestników postępowania mediacyjnego nie może być stosowana jakakolwiek forma presji czy nacisku odnośnie udziału w mediacji,
2) Bezstronność – strony mediacji mają równe prawa i powinny być traktowane jednakowo,
3) Poufność – przebieg postępowania mediacyjnego objęty jest tajemnicą,
4) Neutralność – mediator nie może narzucać stronom własnych propozycji rozwiązań sporu, porozumie¬nie jest wypracowywane przez same strony.
Mediatorowi nie wolno czerpać żadnych korzyści z tego, co jest przedmiotem negocjacji pomiędzy uczestnikami ani też z faktu, sposobu lub formy zawarcia ugody,
5) Akceptowalność – strony muszą zaakceptować osobę mediatora i jego pomoc w dochodzeniu do porozumienia. Mogą również na początku mediacji uzgodnić z mediatorem reguły mediacji, których następnie w toku mediacji powinny przestrzegać.
Jaki jest cel mediacji?
Celem mediacji jest wypracowanie rozwiązania satysfakcjonującego strony konfliktu, a nie ustalenie, kto ma rację w sporze.
Mediacja służy załagodzeniu lub wygaszeniu konfliktu istniejącego między stronami, co jest tym łatwiejsze do osiągnięcia, że osoby dotychczas pozostające w konflikcie są równouprawnionymi partnerami w rozmowie, w poszukiwaniu rozwiązania ich sporu. Nikt nie może narzucać stronom sposobu rozwiązania sporu, to same strony są odpowiedzialne za wynik mediacji.
W jakich przypadkach prowadzone są mediacje:
- spraw rodzinnych (w tym umowy alimentacyjne, kwestie dotyczące ustaleń okołorozwodowych, dotyczące opieki nad dziećmi);
- spraw nieletnich;
- spraw karnych ( w sprawach karnych mediacja ma na celu naprawienie wyrządzonych przestępstwem szkód materialnych i moralnych, pozwala pokrzywdzonemu na wyrażenie jego uczuć, oczekiwań i potrzeb. Sprawcy pozwala przejąć odpowiedzialność za skutki przestępstwa oraz podjąć związane z nią działania. Sprzyja trwałemu zakończeniu konfliktu lub jego załagodzeniu).
- spraw cywilnych i gospodarczych.
